当前位置:首页 > 诗词拼音 > 正文内容

柳毅传注释_解释

ju67kgfg65个月前 (08-28)诗词拼音28

李朝威 唐代诗词 柳毅传

liǔ chuán

    fèng zhōngyǒushēng liǔ zhě yīngxià jiānghuánxiāng bīn niàn xiāng rén yǒujīng yáng zhě suìwǎng gào biézhì liù niǎo jīng dào zuǒ yòu liù nǎi zhǐ jiànyǒurén yángdào pàn guài shì zhī nǎi shū rán ér éliǎn shū jīn xiù guāng níng tīng xiáng ruòyǒusuǒ jiézhī yuē ér shì shǐ chǔ ér xiè zhōng ér duì yuē jiàn qiè xìng jīn jiànwèn chángzhě rán ér hèn guàn néngkuì xìng wén yān qiè dòngtíng lóng jūn xiǎo pèi jià jīng chuān ér 婿wéisuǒ huò yàn báoér jiāngjiù jiù ài néngdài pín qiēyòu zuì jiù jiù huǐ chù zhì yán liú bēi shèngyòu yuē dòngtíng xiāngyuǎn zhīduō chángtiān máng máng xìnhào tōngxīn duàn jìnsuǒ zhīāi wén jūn jiānghuántōngdòngtíng huò chǐshū tuō shì zhě wèi jiāngwéiyuē wén zhī shuōxiědòng hèn máo néngfèn fēi shì fǒuzhī wèi rán ér dòngtíng shēn shuǐ hángchén jiānníngzhì wéi kǒng dào xiǎn huì xiāngtōngzhì chéng tuō yòu guāi kěn yuàn yǒushùdǎo xiébēi qiěxiè yuē zǎizhēn zhòngyán tuō huò huí hào suī xiè jūn gǎn yán ér wèn dòngtíng zhī jīng wéiqǐng wén zhī yuē dòngtíng zhī yīn yǒushù yān xiāng rén wèi zhī shè jūn dāngjiědài shù rán hòu kòu shù sān dāngyǒuyīngzhě yīn ér suí zhī yǒuài xìng jūn shū zhī wài xīn chéng zhī huà tuō qiān wànyuē jìng wén mìng suìjiānjiěshū zài bàijìn dōng wàng chóu ruòshèngshēn wéizhī nǎi zhì shū nángzhōngyīn wèi yuē zhīzhī yángsuǒ yòng zāi shén zǎi shā yuē fēi yánggōng wéigōng yuē léi tíng zhī lèi shì zhī jiē jiǎoyǐnshènér xiǎo máo jiǎobiéyángyān yòu yuē wéi使shǐ zhě guī dòngtíng xìng xiāngyuē níngzhǐ dāngqīněr jìng yǐn biédōng shùshí huí wàng yángwángsuǒ jiàn    zhì ér biéyǒu yuè dào xiāng huánjiānǎi 访fǎng yǒu dòngtíng dòngtíng zhī yīn guǒ yǒushè suìdài xiàng shù sān ér zhǐ é yǒuchū wèn zài bàiqǐng yuē guì jiāngsuǒ zhì gào shí yuē zǒu wángěr jiē shuǐ zhǐ yǐn jìn wèi yuē dāngshùyán suìzhì gōng shǐ jiàntáixiāngxiàng mén qiān wàncǎo zhēn suǒ yǒu..nǎi zhǐ tíng shì zhī yuē dāngyān yuē suǒ yuē líng 殿diàn shì zhī rén jiānzhēn bǎo jìnzhù bái qīng chuáng shān lián shuǐ jīng diāo liú cuì méi shì hóngdòng xiù shēn yǎo dān yán rán ér wángjiǔ zhì wèi yuē dòngtíng jūn ān zài zāi yuē jūn fāng xìng xuán zhū tài yáng dào shì jiǎng huǒ jīngshǎoxuǎn dāngyuē wèi huǒ jīngyuē jūn lóng lóng shuǐ wéishén bāo líng dào shì nǎi rén rén huǒ wéishén shèng dēng liáoāfáng rán ér líng yòng tóngxuán huàtài yáng dào shì jīng rén jūn yāo tīng yān ér gōng mén jǐngcóng yún ér jiànrén zhí qīng yuè yuē jūn nǎi zhì qián gào zhī     jūn wàng ér wèn yuē fēi rén jiānzhī rén duì yuē rán ér shè bàijūn bàimìng zuò líng zhī xià wèi yuē shuǐ yōu shēn guǎ rén àn mèi yuǎn qiān jiāngyǒuwéiyuē wángzhī xiāng rén chángchǔ yóu xué qín zuó xià xián jīng shuǐ yòu jiànwángài yángfēng huán bìn suǒ rěn yīn jiézhī wèi yuē wéi婿suǒ báojiù niàn zhì bēi línchéng rén xīn suìtuō shū zhī jīn zhì yīn shū jìn zhī dòngtíng jūn lǎn xiù yǎn miàn ér yuē lǎo zhī zuì néngjiàn tīng zuò lóng 使shǐ guī chuāng ruò yuǎn gòu hài gōng nǎi shàngrén ér néngzhī xìng bèi齿chǐ gǎn yòu āi zhà liáng jiǔ zuǒ yòu jiē liú shí yǒuhuàn rén shì jūn zhě jūn shū shòu zhī línggōng zhōnggōng zhōngjiē tòng jūn jīng wèi zuǒ yòu yuē gào gōng zhōng使shǐ yǒushēng kǒng qián táng suǒ zhīyuē qián táng rén yuē guǎ rén zhī ài wéiqián táng chángjīn zhì zhèng yuē 使shǐ zhīyuē yǒng guòrén ěr yáo zāo hóng shuǐ jiǔ nián zhě nǎi jìn tiān jiāngshī sāishān shàngguǎ rén yǒubáojīn suìkuān tóngzhī zuì rán yóu qián táng zhī rén hòu yān wèi ér shēng tiān chāiliègōng 殿diàn bǎi yún yān fèi yǒngé yǒuchì lóng chángqiān chǐdiàn xiěshé zhū lín huǒ liè xiàng chè jīn suǒ suǒ qiān zhù qiān léi wàntíng rào shēn xiàn xuě báo shí jiē xià nǎi qīng tiān ér fēi kǒng juéjūn qīnchí zhī yuē hài liáng jiǔ shāoān nǎi huò dìng yīn gào yuē yuàn shēng guī lái jūn yuē rán lái rán xìng wéishǎojìnqiǎn quǎn yīn mìng zhuó kuǎn rén shì     é ér xiáng fēng qìng yún róng róng qià chuángjiélíng lóng xiāo sháo suí hóngzhuāng qiān wànxiào zhōngyǒurén rán éméi míng dāng mǎn shēn xiāo cānchāér shì zhī nǎi qián zhě rán ruòruòbēi líng lèi hóngyān zuǒ shū yòu xiāng huán xuángōng zhōngjūn xiào wèi yuē jīng shuǐ zhī qiú rén zhì jūn nǎi guī gōng zhōngyòu wén yuàn jiǔ ér yǒuqǐng jūn chū yǐnshíyòu yǒurén chángzhí qīng mào sǒng shén jūn zuǒ jūn wèi yuē qián táng bàizhī qián táng jìnxiāngjiē wèi yuē zhí xìng wéiwán tóng suǒ lài míng jūn xìnzhāo zhāng zhì yuǎn yuān rán zhě shì wéijīng líng zhī xiǎng 怀huái ēn xīn huī退tuì xiè yǎng wéi wéi rán hòu huí gào xiōng yuē xiàng zhě chén líng zhì jīng yáng zhàn wèi huánzhōngjiānchí zhì jiǔ tiān gào shàngzhīyuān ér yòu shī qián suǒ qiǎn yīn ér huò miǎn rán ér gāng cháng huáng hòu jīng rǎo gōng zhōngbīn kuì cán zhīsuǒ shī yīn 退tuì ér zài bàijūn yuē suǒ shā yuē liù shí wànshāng jià yuē bǎi qíng lángān zài yuē shízhī jūn rán yuē wán tóng zhī wéishì xīn chéng rěn rán tài cǎo cǎo lài shàngxiǎn shèng liàng zhì yuān rán zhě yān cóng shì qián táng jūn zài bàishì suì宿níng guāng 殿diàn     míng yòu yàn níng gōng huìyǒu zhāng 广guǎngláo luó gān jié chū jiā jiǎojīng jiàn wànyòu zhōngyǒuqián yuē qián táng zhèn jīng jié zhòu hàn zuò shì zhī máo jiē shù yǒujīn shízhú luó zhū cuì qiān zuǒ zhōngyǒuqián jìn yuē guì zhǔ huángōng qīng yīn wǎn zhuǎnzuò tīng xià juélèi xià èr lóng jūn yuè wán bān rén rán hòu guàn zuò zòng jiǔ jiǔ hān dòngtíng jūn nǎi ér yuē tiān cāng cāng máng máng rén yǒuzhì liángshén shǔ shèng báoshè qiáng léi tíng shú gǎn dāngzhēn rén xìnchánglíngròu huánxiāng yán cán kuì shí wàng dòngtíng jūn qián táng jūn zài bàiér yuē shàngtiān pèi shēng yǒudāngdāngxīn xīn jīng shuǐ zhī fēng shuāng mǎn bìn xuě luó lài míng gōng yǐn shū língròu jiāchū yǒng yán zhēn zhòngshí qián táng jūn què dòngtíng jūn fèng shāng ér shòu jué yǐnèr shāng fèng èr jūn nǎi yuē yún yōu yōu jīng shuǐ dōng liú shāng měi rén huā chóu chǐshū yuǎn jiějūn yōu āi yuān guǒ xuě huánchǔxiū gǎn gān xiū shān jiānánjiǔ liú jiāngbēi chóu miùjiē wànsuì dòngtíng jūn yīn chū xiāng zhù kāi shuǐ qián táng jūn chū hóngpán zhù zhào jiē jìn xiè ér shòu rán hòu gōng zhōngzhī rén xián xiāo cǎi zhū tóu zhòngdié huàn máiméiqián hòu xiào kuì xiè xiá jiǔ lán huān 宿níng guāng 殿diàn     yòu yàn qīng guāng qián táng yīn jiǔ zuòwèi yuē wén měng shílièjuànshì shā xiū yǒuzhōng chén gōng zài yún xiāo jiē fèn rǎng xià wéizāi yuē qǐng wén zhī qián táng yuē jīng yáng zhī dòngtíng jūn zhī ài shū xìng mào zhì wéijiǔ yīn suǒ zhòngxìng jiànfěi rén jīn jué jiāngqiú tuō gāo shì wéiqīn使shǐ shòu ēn zhě zhīsuǒ guī 怀huái ài zhě zhīsuǒ wéijūn shǐ zhōng zhī dào zhě rán ér zuòchuārán ér xiào yuē chéng zhīqián táng jūn chánkùn shì shǐ wén kuà jiǔ zhōu 怀huái yuè xièfèn jiànduàn jīn suǒ chè zhù nánwéigāng jué míng zhí jūn zhě gàifàn zhī zhě gǎn zhī zhě ài shēng zhēn zhàng zhī zhì nài xiāo guǎn fāng qiàqīnbīn zhèngdào wēi jiā rén rén wàng zāi ruògōng hóng zhī zhōngxuán shān zhī jiānlín bèiyún jiāngqín shòu shì zhī hèn zāi jīn bèiguānzuò tán jìncháng zhī zhì xìng bǎi hángzhī wēi zhǐ suī rén shì xián jié yǒuzhě kuàng jiāng líng lèi ér chǔn rán zhī hàn rán zhī xìng chéngjiǔ jiǎjiāngrén jìn zhí zāi qiězhī zhì cángwángjiǎ zhī jiānrán ér gǎn zhī xīn shèngwángdào zhī wéi wángchóu zhī qián táng nǎi qūn xún zhì xiè yuē guǎ rén shēng chánggōng fáng wén zhènglùnxiàng zhě shù shū kuáng wàng gāo míng 退tuì xún róng xìng jūn wéiguāi wèn yǐnyàn jiù qián táng suìwéizhīxīn yǒu     míng guī dòngtíng jūn rén biéyàn qián jǐng殿diàn nán qiè děng chū huìrén wèi yuē ròu shòu jūn shēn ēn hèn zhǎn kuì dài suìzhì kuí bié使shǐ qián jīng yáng dāngbàizhì xiè rén yòu yuē biéyǒuxiāngzhī shǐ suī nuò qián táng zhī qíng rán dāngshū yǒutàn hèn zhī yàn biémǎn gōng rán zèng zhēn bǎo guài shù shì xún chū jiāng àn jiàncóng zhě shí rén dānnángsuí zhì jiāér yīn shì广guǎnglíng bǎo suǒ bǎi wèi cái yíng zhào huái yòu xián wéisuìzhāng shìwángyòu hán shìshùyuè hán shìyòu wángjiājīn líng cháng guān kuàng duō gǎn huò móu xīn yǒuméi shìgào zhī yuē yǒushìfàn yáng rén míng yuē hào cháng wéiqīng liú zǎi wǎn suì hǎodào yóu yún quán jīn zhīsuǒ zài yuē zhèng shìqián nián shìqīng zhāng shìxìng ér zhāng zǎo wánglián shǎohuì měi pèi yān shínǎi jiù ér nán èr xìng wéiháo yòng jìnfēng shèngjīn líng zhī shì jiàn yǎng yuè yīn wǎn shì shēn juélèi lóng ér yàn fēng hòu yòu guòzhī yīn huà shì wèi yuē rén shì yǒushì zhī     jīngsuì yǒuzhòngzhī chǎn yuè nǎi nóng shì huàn zhàolián shì zhī jiānxiào wèi yuē jūn zhī yuē wéiyīn hǎowéiyuē dòngtíng jūn zhī jīng chuān zhī yuān jūn 使shǐ bái xián jūn zhī ēn shì xīn qiú bào qián táng lùnqīncóng suìzhì kuí wéi tiān fāng néngxiāngwèn pèi jià zhuójǐn xiǎo ér mǒu suìjiǎn míng suī wéijūn jué fēnjiànér dāngchū zhī xīn lián zhì chí bái jūn zhí jūn léidāngzhāng ér yòu hán dài zhāng hán jūn zhī nǎi suìbào jūn zhī jīn huò fèng jūn xián shàn zhōng shì hèn yīn yānjiāo xià duì yuē shǐ yán zhě zhījūn zhòngzhī xīn jīn nǎi yán zhě zhījūn yǒugǎn zhī rén fěi báoquè hòu yǒng xīn yīn jūn ài tuō xiāngshēng wèi zhījūn chóu jiān xīn néngjiějūn shū zhī xiào wèi qiè yuē guī dòngtíng shèn xiāngchéng zhīdāngzhī jūn yǒujīn zhī shì hòu qǐng jūn jūn jūn nǎi chéng jiāngxié忿fèn rán xiéjūn huà zhī yuē yǒumìng zhě shǐ jiànjūn chángjīng zhī wǎng qiáo cuì chéng yǒupíng zhī zhì rán yuēxīn zhě jūn zhī yuān yán shèn xiāngzhě ǒu rán ěr yǒuzāi qián táng zhī wéi yǒuzhí nǎi rén zhī ěr shǐ hángwéizhī zhì níngyǒushā 婿ér zhě xiémǒu cāo zhēn wéizhì shàng níngyǒuér xīn zhě èr qiěshuàixiōng chóu fēn lúnwéi zhí shì huáng hài rán ér jiāngbiézhī jiànjūn yǒurán zhī róng xīn shènhèn zhī zhōng rén shì è shù yóu bào xiè jīn jūn shìyòu jiārén jiānshǐ xīn wèi wéihuò cóng wǎng yǒng fèng huān hǎoxīn xiānyīn shēn gǎn jiāo liáng jiǔ yǒuqǐng wèi yuē lèi suìwéixīn dāngzhībào ěr lóng 寿shòu wànsuì jīn jūn tóngzhī shuǐ wǎng shìjūn wéiwàng jiā zhī yuē zhīguó nǎi wéishén xiān zhī ěr nǎi xiāngjìn dòngtíng zhì ér bīn zhǔ shèng    hòu nán hǎi jǐnshí nián zhēn xiānwán suī hóubǎizhī shì jiā zhī xián suìchūn qiū róng zhuàng shuāinán hǎi zhī rén jīng     kāi yuán zhōngshàngfāng shǔshén xiān zhī shì jīng suǒ dào shùān suìxiāngguī dòngtíng fán shí suì zhī    zhì kāi yuán zhī biǎo xuē wéijīng língzhé guān dōng nán jīngdòngtíng qíng zhòu chángwàng é jiànshān chū yuǎn zhōu rén jiē yuē běn shān kǒng shuǐ guài ěr zhǐ zhī shān zhōu xiāngnǎi yǒucǎi chuán shān chí lái yíng wèn zhōngyǒurén zhī yuē liǔ gōng lái hòu ěr shěngrán zhī nǎi zhì shān xià shèshàngshān yǒugōng quērén shì jiàngōng shì zhī zhōngqián liè zhú hòu luó zhū cuì wán zhī shèngshū bèi rén jiānxuán róng yán shǎochū yíng chí shǒu yuē biélái shùn ér máo huáng xiào yuē xiōng wéishén xiān wéimìng yīn chū yào shí wán yuē yào wán zēng suì ěr suì mǎn lái jiǔ rén shì huān yàn nǎi hángshì hòu suìjué yǐng xiǎng cháng shì shì gào rén shì dài zhīsuǒ zài     lǒng 西zhāowēi ér tàn yuē chóng zhī chánglíng zhě biéjiànrén luǒ xìnlín chóng dòngtíng hán zhí qián táng xùn lěi yǒuchéng yān yǒng ér zǎilín jìng zhī wéiwén

作者简介:

李朝威(约766—820),陇西人,唐代著名传奇作家。他的作品仅存《柳毅传》和《柳参军传》两篇。其《柳毅传》被鲁迅先生与元稹的《莺莺传》相提并论。他本人也被后来的一些学者誉之为传奇小说的开山鼻祖。

作者的诗词

李朝威的诗词

柳毅传

  仪凤中,有儒生柳毅者,应举下第,将还湘滨。念乡人有客于泾阳者,遂往告别。至六七里,鸟起马惊,疾逸道左。又六七里,乃止。见有妇人,牧羊于道畔。毅怪视之,乃殊色也。然而蛾脸不舒,巾袖无光,凝听翔立,若有所伺。毅诘之曰:“子何苦而自辱如是?”妇始楚而谢,终泣而对曰:“贱妾不幸,今日见辱问于长者。然而恨贯肌骨,亦何能愧避?幸一闻焉。妾,洞庭龙君小女也。父母配嫁泾川次子,而夫婿乐逸,为婢仆所惑,日以厌薄。既而将诉于舅姑,舅姑爱其子,不能御。迨诉频切,又得罪舅姑。舅姑毁黜以至此。”言讫,歔欷流涕,悲不自胜。又曰:“洞庭于兹,相远不知其几多也?长天茫茫,信耗莫通。心目断尽,无所知哀。闻君将还吴,密通洞庭。或以尺书寄托侍者,未卜将以为可乎?”毅曰:“吾义夫也。闻子之说,气血俱动,恨无毛羽,不能奋飞,是何可否之谓乎!然而洞庭深水也。吾行尘间,宁可致意耶?惟恐道途显晦,不相通达,致负诚托,又乖恳愿。子有何术可导我邪?”女悲泣且谢,曰:“负载珍重,不复言矣。脱获回耗,虽死必谢。君不许,何敢言。既许而问,则洞庭之与京邑,不足为异也。”毅请闻之。女曰:“洞庭之阴,有大橘树焉,乡人谓之‘社橘’。君当解去兹带,束以他物。然后叩树三发,当有应者。因而随之,无有碍矣。幸君子书叙之外,悉以心诚之话倚托,千万无渝!”毅曰:“敬闻命矣。”女遂于襦间解书,再拜以进。东望愁泣,若不自胜。毅深为之戚,乃致书囊中,因复谓曰:“吾不知子之牧羊,何所用哉?神岂宰杀乎?”女曰:“非羊也,雨工也。”“何为雨工?”曰:“雷霆之类也。”毅顾视之,则皆矫顾怒步,饮龁甚异,而大小毛角,则无别羊焉。毅又曰:“吾为使者,他日归洞庭,幸勿相避。”女曰:“宁止不避,当如亲戚耳。”语竟,引别东去。不数十步,回望女与羊,俱亡所见矣。

  其夕,至邑而别其友,月余到乡,还家,乃访友于洞庭。洞庭之阴,果有社橘。遂易带向树,三击而止。俄有武夫出于波问,再拜请曰:“贵客将自何所至也?”毅不告其实,曰:“走谒大王耳。”武夫揭水止路,引毅以进。谓毅曰:“当闭目,数息可达矣。”毅如其言,遂至其宫。始见台阁相向,门户千万,奇草珍木,无所不有.夫乃止毅,停于大室之隅,曰:“客当居此以俟焉。”毅曰:“此何所也?”夫曰:“此灵虚殿也。”谛视之,则人间珍宝毕尽于此。柱以白璧,砌以青玉,床以珊瑚,帘以水精,雕琉璃于翠楣,饰琥珀于虹栋。奇秀深杳,不可殚言。然而王久不至。毅谓夫曰:“洞庭君安在哉?”曰:“吾君方幸玄珠阁,与太阳道士讲《火经》,少选当毕。”毅曰:“何谓《火经》?”夫曰:“吾君,龙也。龙以水为神,举一滴可包陵谷。道士,乃人也。人以火为神圣,发一灯可燎阿房。然而灵用不同,玄化各异。太阳道士精于人理,吾君邀以听焉。”语毕而宫门辟,景从云合,而见一人,披紫衣,执青玉。夫跃曰:“此吾君也!”乃至前以告之。

  君望毅而问曰:“岂非人间之人乎?”对曰:“然。”毅而设拜,君亦拜,命坐于灵虚之下。谓毅曰:“水府幽深,寡人暗昧,夫子不远千里,将有为乎?”毅曰:“毅,大王之乡人也。长于楚,游学于秦。昨下第,闲驱泾水右涘,见大王爱女牧羊于野,风鬟雨鬓,所不忍睹。毅因诘之,谓毅曰:‘为夫婿所薄,舅姑不念,以至于此’。悲泗淋漓,诚怛人心。遂托书于毅。毅许之,今以至此。”因取书进之。洞庭君览毕,以袖掩面而泣曰:“老父之罪,不能鉴听,坐贻聋瞽,使闺窗孺弱,远罹构害。公,乃陌上人也,而能急之。幸被齿发,何敢负德!”词毕,又哀咤良久。左右皆流涕。时有宦人密侍君者,君以书授之,令达宫中。须臾,宫中皆恸哭。君惊,谓左右曰:“疾告宫中,无使有声,恐钱塘所知。”毅曰:“钱塘,何人也?”曰:“寡人之爱弟,昔为钱塘长,今则致政矣。”毅曰:“何故不使知?”曰:“以其勇过人耳。昔尧遭洪水九年者,乃此子一怒也。近与天将失意,塞其五山。上帝以寡人有薄德于古今,遂宽其同气之罪。然犹縻系于此,故钱塘之人日日候焉。”语未毕,而大声忽发,天拆地裂。宫殿摆簸,云烟沸涌。俄有赤龙长千余尺,电目血舌,朱鳞火鬣,项掣金锁,锁牵玉柱。千雷万霆,激绕其身,霰雪雨雹,一时皆下。乃擘青天而飞去。毅恐蹶仆地。君亲起持之曰:“无惧,固无害。”毅良久稍安,乃获自定。因告辞曰:“愿得生归,以避复来。”君曰:“必不如此。其去则然,其来则不然,幸为少尽缱绻。”因命酌互举,以款人事。

  俄而祥风庆云,融融恰怡,幢节玲珑,箫韶以随。红妆千万,笑语熙熙。中有一人,自然蛾眉,明珰满身,绡縠参差。迫而视之,乃前寄辞者。然若喜若悲,零泪如丝。须臾,红烟蔽其左,紫气舒其右,香气环旋,入于宫中。君笑谓毅曰:“泾水之囚人至矣。”君乃辞归宫中。须臾,又闻怨苦,久而不已。有顷,君复出,与毅饮食。又有一人,披紫裳,执青玉,貌耸神溢,立于君左。君谓毅曰:“此钱塘也。”毅起,趋拜之。钱塘亦尽礼相接,谓毅曰:“女侄不幸,为顽童所辱。赖明君子信义昭彰,致达远冤。不然者,是为泾陵之土矣。飨德怀恩,词不悉心。”毅撝退辞谢,俯仰唯唯。然后回告兄曰:“向者辰发灵虚,巳至泾阳,午战于彼,未还于此。中间驰至九天,以告上帝。帝知其冤,而宥其失。前所谴责,因而获免。然而刚肠激发,不遑辞候,惊扰宫中,复忤宾客。愧惕惭惧,不知所失。”因退而再拜。君曰:“所杀几何?”曰:“六十万。”“伤稼乎?”曰:“八百里。”无情郎安在?”曰:“食之矣。”君怃然曰:“顽童之为是心也,诚不可忍,然汝亦太草草。赖上帝显圣,谅其至冤。不然者,吾何辞焉?从此以去,勿复如是。”钱塘君复再拜。是夕,遂宿毅于凝光殿。

  明日,又宴毅于凝碧宫。会友戚,张广乐,具以醪醴,罗以甘洁。初,笳角鼙鼓,旌旗剑戟,舞万夫于其右。中有一夫前曰:“此《钱塘破阵乐》。”旌杰气,顾骤悍栗。座客视之,毛发皆竖。复有金石丝竹,罗绮珠翠,舞千女于其左,中有一女前进曰:“此《贵主还宫乐》。”清音宛转,如诉如慕,坐客听下,不觉泪下。二舞既毕,龙君大悦。锡以纨绮,颁于舞人,然后密席贯坐,纵酒极娱。酒酣,洞庭君乃击席而歌曰:“大天苍苍兮,大地茫茫,人各有志兮,何可思量,狐神鼠圣兮,薄社依墙。雷霆一发兮,其孰敢当?荷贞人兮信义长,令骨肉兮还故乡,齐言惭愧兮何时忘!”洞庭君歌罢,钱塘君再拜而歌曰:“上天配合兮,生死有途。此不当妇兮,彼不当夫。腹心辛苦兮,泾水之隅。风霜满鬓兮,雨雪罗襦。赖明公兮引素书,令骨肉兮家如初。永言珍重兮无时无。”钱塘君歌阕,洞庭君俱起,奉觞于毅。毅踧踖而受爵,饮讫,复以二觞奉二君,乃歌曰:“碧云悠悠兮,泾水东流。伤美人兮,雨泣花愁。尺书远达兮,以解君忧。哀冤果雪兮,还处其休。荷和雅兮感甘羞。山家寂寞兮难久留。欲将辞去兮悲绸缪。”歌罢,皆呼万岁。洞庭君因出碧玉箱,贮以开水犀;钱塘君复出红珀盘,贮以照夜玑:皆起进毅,毅辞谢而受。然后宫中之人,咸以绡彩珠璧,投于毅侧。重叠焕赫,须臾埋没前后。毅笑语四顾,愧谢不暇。洎酒阑欢极,毅辞起,复宿于凝光殿。

  翌日,又宴毅于清光阁。钱塘因酒作色,踞谓毅曰:“不闻猛石可裂不可卷,义士可杀不可羞耶?愚有衷曲,欲一陈于公。如可,则俱在云霄;如不可,则皆夷粪壤。足下以为何如哉?”毅曰:“请闻之。”钱塘曰:“泾阳之妻,则洞庭君之爱女也。淑性茂质,为九姻所重。不幸见辱于匪人,今则绝矣。将欲求托高义,世为亲戚,使受恩者知其所归,怀爱者知其所付,岂不为君子始终之道者?”毅肃然而作,欻然而笑曰:“诚不知钱塘君孱困如是!毅始闻跨九州,怀五岳,泄其愤怒;复见断金锁,掣玉柱,赴其急难。毅以为刚决明直,无如君者。盖犯之者不避其死,感之者不爱其生,此真丈夫之志。奈何萧管方洽,亲宾正和,不顾其道,以威加人?岂仆人素望哉!若遇公于洪波之中,玄山之间,鼓以鳞须,被以云雨,将迫毅以死,毅则以禽兽视之,亦何恨哉!今体被衣冠,坐谈礼义,尽五常之志性,负百行怖之微旨,虽人世贤杰,有不如者,况江河灵类乎?而欲以蠢然之躯,悍然之性,乘酒假气,将迫于人,岂近直哉!且毅之质,不足以藏王一甲之间。然而敢以不伏之心,胜王不道之气。惟王筹之!”钱塘乃逡巡致谢曰:“寡人生长宫房,不闻正论。向者词述疏狂,妄突高明。退自循顾,戾不容责。幸君子不为此乖问可也。”其夕,复饮宴,其乐如旧。毅与钱塘遂为知心友。

  明日,毅辞归。洞庭君夫人别宴毅于潜景殿,男女仆妾等悉出预会。夫人泣谓毅曰:“骨肉受君子深恩,恨不得展愧戴,遂至睽别。”使前泾阳女当席拜毅以致谢。夫人又曰:“此别岂有复相遇之日乎?”毅其始虽不诺钱塘之情,然当此席,殊有叹恨之色。宴罢,辞别,满宫凄然。赠遗珍宝,怪不可述。毅于是复循途出江岸,见从者十余人,担囊以随,至其家而辞去。毅因适广陵宝肆,鬻其所得。百未发一,财已盈兆。故淮右富族,咸以为莫如。遂娶于张氏,亡。又娶韩氏。数月,韩氏又亡。徙家金陵。常以鳏旷多感,或谋新匹。有媒氏告之曰:“有卢氏女,范阳人也。父名曰浩,尝为清流宰。晚岁好道,独游云泉,今则不知所在矣。母曰郑氏。前年适清河张氏,不幸而张夫早亡。母怜其少,惜其慧美,欲择德以配焉。不识何如?”毅乃卜日就礼。既而男女二姓俱为豪族,法用礼物,尽其丰盛。金陵之士,莫不健仰。居月余,毅因晚入户,视其妻,深觉类于龙女,而艳逸丰厚,则又过之。因与话昔事。妻谓毅曰:“人世岂有如是之理乎?”

  经岁余,有一子。毅益重之。既产,逾月,乃秾饰换服,召毅于帘室之间,笑谓毅曰:“君不忆余之于昔也?”毅曰:“夙为姻好,何以为忆?”妻曰:“余即洞庭君之女也。泾川之冤,君使得白。衔君之恩,誓心求报。洎钱塘季父论亲不从,遂至睽违。天各一方,不能相问。父母欲配嫁于濯锦小儿某。遂闭户剪发,以明无意。虽为君子弃绝,分见无期。而当初之心,死不自替。他日父母怜其志,复欲驰白于君子。值君子累娶,当娶于张,已而又娶于韩。迨张、韩继卒,君卜居于兹,故余之父母乃喜余得遂报君之意。今日获奉君子,咸善终世,死无恨矣。”因呜咽,泣涕交下。对毅曰:“始不言者,知君无重色之心。今乃言者,知君有感余之意。妇人匪薄,不足以确厚永心,故因君爱子,以托相生。未知君意如何?愁惧兼心,不能自解。君附书之日,笑谓妾曰:‘他日归洞庭,慎无相避。’诚不知当此之际,君岂有意于今日之事乎?其后季父请于君,君固不许。君乃诚将不可邪,抑忿然邪?君其话之。”毅曰:“似有命者。仆始见君子,长泾之隅,枉抑憔悴,诚有不平之志。然自约其心者,达君之冤,余无及也。以言‘慎无相避’者,偶然耳,岂有意哉。洎钱塘逼迫之际,唯理有不可直,乃激人之怒耳。夫始以义行为之志,宁有杀其婿而纳其妻者邪?一不可也。某素以操真为志尚,宁有屈于己而伏于心者乎?二不可也。且以率肆胸臆,酬酢纷纶,唯直是图,不遑避害。然而将别之日。见君有依然之容,心甚恨之。终以人事扼束,无由报谢。吁,今日,君,卢氏也,又家于人间。则吾始心未为惑矣。从此以往,永奉欢好,心无纤虑也。”妻因深感娇泣,良久不已。有顷,谓毅曰:“勿以他类,遂为无心,固当知报耳。夫龙寿万岁,今与君同之。水陆无往不适。君不以为妄也。”毅嘉之曰:“吾不知国客乃复为神仙之饵!”。乃相与觐洞庭。既至,而宾主盛礼,不可具纪。

  后居南海仅四十年,其邸第、舆马、珍鲜、服玩,虽侯伯之室,无以加也。毅之族咸遂濡泽。以其春秋积序,容状不衰。南海之人,靡不惊异。

  洎开元中,上方属意于神仙之事,精索道术。毅不得安,遂相与归洞庭。凡十余岁,莫知其迹。

  至开元末,毅之表弟薛嘏为京畿令,谪官东南。经洞庭,晴昼长望,俄见碧山出于远波。舟人皆侧立,曰:“此本无山,恐水怪耳。”指顾之际,山与舟相逼,乃有彩船自山驰来,迎问于嘏。其中有一人呼之曰:“柳公来候耳。”嘏省然记之,乃促至山下,摄衣疾上。山有宫阙如人世,见毅立于宫室之中,前列丝竹,后罗珠翠,物玩之盛,殊倍人间。毅词理益玄,容颜益少。初迎嘏于砌,持嘏手曰:“别来瞬息,而发毛已黄。”嘏笑曰:“兄为神仙,弟为枯骨,命也。”毅因出药五十丸遗嘏,曰:“此药一丸,可增一岁耳。岁满复来,无久居人世以自苦也。”欢宴毕,嘏乃辞行。自是已后,遂绝影响。嘏常以是事告于人世。殆四纪,嘏亦不知所在。

  陇西李朝威叙而叹曰:“五虫之长,必以灵者,别斯见矣。人,裸也,移信鳞虫。洞庭含纳大直,钱塘迅疾磊落,宜有承焉。嘏咏而不载,独可邻其境。愚义之,为斯文。”

李朝威的名句

千雷万霆,激绕其身,霰雪雨雹,一时皆下。 :出自《柳毅传

创作背景

  唐代以科举取士,科举制度的选才标准是个人才能。这样一种制度以及由此带来的解放的社会氛围,使得广大士人从门阀制度和皇权威严的束缚中获得了一定程度的解放。传奇之内容正反映了进士这个社会阶层的生活和愿望。例如,《柳毅传》就是在柳毅在考试失败落第回家途中发生。

扫描二维码推送至手机访问。

版权声明:本文由诗词拼音发布,如需转载请注明出处。

本文链接:http://mayajj.cn/sc/411228.html

分享给朋友: